75 jaar SKS | 22 juli 1945 – 22 juli 2020

Vandaag is het precies 75 jaar geleden dat de huidige Sintrale Kommisje Skûtsjesilen is opgericht. 

Op 22 juli 1945 werd de ‘Vereeniging van Skûtsjesilerscommissies in Friesland’ opgericht. Een jaar later werd de naam gewijzigd in ‘Sintrale Kommisje Skûtsjesilen’.

Prachtige beelden uit de 75-jarige historie van het SKS skûtsjesilen zijn te vinden in de Playlist van het Fries Film Archief.

Klik op: YouTube FriesFilmArchief – Playlist SKS Sintrale Kommisje Skûtsjesilen 75-jarig Jubileum

 

SKS-vaarroute verkrijgbaar bij jachthavens en VVV-kantoren

Ondanks dat het officiële SKS kampioenschap dit jaar helaas niet doorgaat, zal het 75-jarig jubileum niet ongemerkt voorbijgaan. Er zijn diverse activiteiten gepland die binnen de geldende regels van het RIVM wel kunnen én er is een mooie vaarroute gemaakt. 

De kaart met deze SKS-vaarroute staat in het SKS Skûtsje Journaal ’20 en is nu tevens los verkrijgbaar bij jachthavens en VVV-kantoren in FryslânOp deze kaart zijn de 10 plaatsen, waar regulier de SKS skûtsjes hun wedstrijden zeilen, met elkaar verbonden als vaarroute voor een SKS-beleving op én rond het water. Ervaar de nostalgie van de SKS-kampioenschapstour en maak kennis met de SKS-dorpen, steden en streken met hun eigen charme én gastvrijheid. 

SKS-vaarroute

 

75 jaar SKS komt in beeld!

Jan Slagter, directeur Omroep MAX, liet in het SKS Skûtsje Journaal ’20 al weten dat ondanks dat de SKS-wedstrijdenreeks dit jaar niet doorgaat, er toch aandacht zal worden besteed aan het 75-jarig bestaan van de SKS.

Onderstaand het Uitzendschema van het MAX Skûtsje Journaal 2020 op NPO1:

18 juli 2020 | 17.25 uur | Skûtsje Journaal aflevering 1

20 juli 2020 | 17.25 uur | Skûtsje Journaal aflevering 2

21 juli 2020 | 17.25 uur | Skûtsje Journaal aflevering 3

22 juli 2020 | 17.25 uur | Skûtsje Journaal aflevering 4

23 juli 2020 | 17.25 uur | Skûtsje Journaal aflevering 5

24 juli 2020 | 17.25 uur | Skûtsje Journaal aflevering 6

25 juli 2020 | 17.30 uur | Skûtsje Journaal aflevering 7

27 juli 2020 | 17.24 uur | Het Ljouwerter Skûtsje deel 1

28 juli 2020 | 17.23 uur | Het Ljouwerter Skûtsje deel 2

Ook het vertrouwde Skûtsjejoernaal van Omrop Fryslân zal vanaf maandag 20 juli twee weken lang iedere werkdag te zien zijn op Omrop Fryslân-televisie. Ook op de radio en online heeft Omrop Fryslân in de twee vertrouwde SKS-weken aandacht voor het 75-jarig jubileum van de SKS en het skûtsjesilen in brede zin.

Bezoek hun websites voor meer informatie:

www.omroepmax.nl

www.omropfryslan.nl

 

SKS bijgeschreven in Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland

Vandaag werd bekend dat het SKS kampioenschap skûtsjesilen is bijgeschreven in de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland. Op deze lijst staan inmiddels meer dan 160 vormen van immaterieel erfgoed, waaronder ambachten, feesten en sociale praktijken. Met de bijschrijving in de Inventaris laten de gemeenschappen zien, dat ze bezig zijn met de borging van hun immaterieel erfgoed en werken ze aan de zichtbaarheid ervan.

Plaatsing op deze Inventaris Immaterieel Erfgoed is de landelijke erkenning zoals die is geratificeerd door Unesco. Het is behalve een belangrijke erkenning op zich tevens het voorportaal voor verwerving van de wereldwijd erkende status als Unesco Werelderfgoed.

De unieke cultuur van het SKS skûtsjesilen, in een provincie waar water alom vertegenwoordigd is, behoort met recht tot de trots van de provincie. Mede dankzij langgekoesterde warme banden, en het feit dat je als winnaar van het SKS skûtsjesilen wordt gewaardeerd als een koning, hoeft niemand ooit aan een Fries uit te leggen waarom het SKS skûtsjesilen bewaard zou moeten worden voor toekomstige generaties.

Openheid en toegankelijkheid vandaag de dag maken het SKS skûtsjesilen van iedereen. Juist daarom acht het SKS-bestuur het belangrijk dat de kernwaarden vastgelegd en gekoesterd worden. Voor een stuk blijvende erkenning in Fryslân, Nederland en daarbuiten.

Met de prachtige SKS-wedstrijden laten we zien waarvoor de skûtsjes in het begin van de 20-ste eeuw werden gebouwd, namelijk om zo snel mogelijk met vracht onder zeil van a naar b te gaan door de nauwe en ondiepe wateren van de provincie Fryslân. Hiermee is de SKS gewaardeerd drager van het collectief geheugen.

Van overlevering naar educatie

Om het skûtsjesilen door te geven aan de volgende generatie zeilde de skûtsjejeugd vroeger tegen elkaar in vletjes. De ‘fletsjesilers’ van toen zijn de ‘skûtsjesilers’ van nu. Het oorspronkelijke ‘fletsjesilen’ kan worden gezien als basis van het Jeugdsilen zoals dat tegenwoordig jaarlijks wordt georganiseerd.

 

Foto boven: Martin de Jong

 

SKS richt zich op jubileumweekend 11, 12 en 13 september a.s.

De aangekondigde versoepelingen van de maatregelen rondom COVID-19 waren reden om te onderzoeken of het mogelijk zou zijn toch een SKS kampioenschap te organiseren . 

Na de aankondiging afgelopen woensdag (24 juni jl.) heeft het SKS bestuur contact gehad met diverse leden uit de vereniging zoals schippers, wedstrijdcommissies en eigenarencommissies om te peilen welke mogelijkheden en onmogelijkheden zij zagen om op korte termijn toch nog een SKS kampioenschap 2020 te kunnen organiseren.

Daarnaast is er ook contact geweest met de Veiligheidsregio en verschillende burgemeesters i.h.k.v. naleving van en handhaving op de versoepelde maatregelen.

Uit de gevoerde gesprekken is gebleken dat het organiseren van de wedstrijden op zich geen problemen hoeft op te leveren maar dat die problemen wel gelden voor:

  • Handhaving van de COVID-19 maatregelen t.o.v. het publiek en de volgschepen; de versoepelde maatregelen bevatten nog veel onduidelijkheden waardoor niet helder is wie waarvoor verantwoordelijk is. Burgemeesters en Veiligheidsregio zijn bereid om hierover in gesprek te gaan maar dit betekent dat er geen duidelijkheid is op korte termijn;
  • Beperkte beschikbare tijd voor schippers en bemanning om zich goed te kunnen voorbereiden op een volledig SKS kampioenschap dat op 18 juli a.s. zou moeten beginnen;
  • Door deze beperkte voorbereidingstijd kan de veiligheid op het skûtsje en het wedstrijdwater in het geding komen;
  • Enkele schippers hebben aangegeven geen volledige bemanning meer op korte termijn te kunnen regelen en moeten zelf, net zoals een aantal bemanningsleden ook de komende weken vol aan de bak om te proberen om verloren inkomsten door de coronacrisis weer terug te verdienen.

Het SKS bestuur is van mening dat er alleen een volwaardig SKS kampioenschap kan worden gezeild als er volledige duidelijkheid is over de verantwoordelijkheid m.b.t. handhaving op en naleving van de coronamaatregelen en dat alle schippers en bemanningen voldoende tijd en ruimte hebben om zich te kunnen voorbereiden. Dat laatste ook om de veiligheid op skûtsje en wedstrijdwater te kunnen waarborgen. Dit alles is op een korte termijn als deze niet te realiseren. Daarnaast is een kampioenschap zonder publiek geen optie en dat zou tevens SKS onwaardig zijn.

Derhalve hierbij voor de duidelijkheid de bevestiging dat er dit jaar geen SKS kampioenschap zal plaatsvinden, maar dat we vol gaan voor de strijd om de jubileumbokaal – op zaterdag en zondag – tijdens ons jubileumweekend op 11, 12 en 13 september 2020.

 

SKS-vaarroute

Al driekwart eeuw trekken de SKS-schippers met hun bemanningen van wedstrijdwater naar wedstrijdwater. Het jubileumjaar is vanwege de coronacrisis weliswaar zonder SKS-kampioenschap, maar de mooie vaarroute door het Friese landschap die de SKS-vloot jaarlijks volgt is meer dan een waterpad. Nu de SKS skûtsjes voorlopig nog geen wedstrijden mogen zeilen, is het een mooi moment om juist nu deze vaarroute optimaal te beleven. Op de kaart zijn de plaatsen, waar regulier de SKS haar wedstrijden zeilt, met elkaar verbonden als vaarroute voor een SKS-beleving op én rond het water. Ervaar de nostalgie van de SKS-kampioenschapstour en maak kennis met de SKS-dorpen, steden en streken met hun eigen charme én gastvrijheid.

De kaart met de SKS-vaarroute staat in het SKS Skûtsje Journaal 2020, dat net van de pers is, en verkrijgbaar is bij diverse boekhandels in Friesland. Maar u kunt het magazine ook bestellen via de link op onze website: Skûtsje Journaal bestellen.

Meer informatie over de routeplaatsen vindt u op: Waterland van Friesland en Merk Fryslân

 

Strijd om SKS jubileumbokaal op 12 en 13 september, tijdens SKS jubileumweekend

Voor het eerst in het 75-jarig bestaan van de SKS geen strijd om het Sulveren Skûtsje en dat is een bittere pil voor ons allen; vooral omdat dit gebeurt in ons jubileumjaar.

Toch willen we proberen om, indien de voorschriften dit na 1 september a.s. toelaten, zeilwedstrijden te organiseren om de SKS jubileumbokaal.

Na overleg met alle 14 schippers en vertegenwoordigers van de mogelijke locatie heeft het SKS bestuur op 8 juni jl. besloten om deze wedstrijden op zaterdag en zondag te zeilen in het jubileumweekend van 11, 12 en 13 september 2020 te Langweer. 

 

Jubileumexpositie ‘Eén grote familie, 75 jaar SKS skûtsjesilen’ geopend

Op donderdag 4 juni 2020 is in het Fries Scheepvaart Museum in Sneek de jubileumexpositie ‘Eén grote familie, 75 jaar SKS skûtsjesilen’ geopend. Vanwege de corona-maatregelen kon dit helaas niet zo groots en feestelijk als normaal gesproken het geval zou zijn geweest. Commissaris van de Koning, Arno Brok, verrichtte de openingshandeling in aanwezigheid van een zeer beperkt aantal mensen, waaronder burgemeester Jannewietske de Vries (gemeente Súdwest-Fryslân) en SKS schippers.

Met het luiden van een scheepsbel opent CdK Arno Brok de expositie

Met het luiden van een scheepsbel opent Commissaris van de Koning, Arno Brok, de expositie…

Commissaris van de Koning, Arno Brok, bekijkt de fotoalbums van de schippersfamilies

…waarna de fotoalbums van de schippersfamilies kunnen worden bekeken

 Ook burgemeester Jannewietske de Vries (gemeente Súdwest-Fryslân) is aanwezig bij de opening

Ook burgemeester Jannewietske de Vries (gemeente Súdwest-Fryslân) is aanwezig bij de opening

De expositie geeft een uniek inkijkje in de fotoalbums van de schippersfamilies. De foto’s ademen stuk voor stuk passie, plezier en vooral het gevoel van samenzijn: de skûtsjesilers zijn één grote familie!

Het Sulveren Skûtsje is ook onderdeel van de expositie

Het Sulveren Skûtsje is ook onderdeel van de expositie

Schippers Gerhard Pietersma (Earnewâld) en Sytze Brouwer (Heerenveen) gaan terug in de tijd

Gerhard Pietersma (Earnewâld) en Sytze Brouwer (Heerenveen) gaan terug in de tijd

Ook schippers Klaas Westerdijk (d'Halve Maen) en Harmen Brouwer (Langweer) bekijken de familiefoto's aandachtig

Ook Klaas Westerdijk (d’Halve Maen) en Harmen Brouwer (Langweer) bekijken de familiefoto’s aandachtig

Ter opluistering van het openingsweekend én om het gemis van de skûtsjewedstrijden enigszins te compenseren liggen De Sneker Pan, het Drachtster skûtsje en het skûtsje d’Halve Maen tot en met zondagochtend 7 juni a.s. afgemeerd aan de Bothniakade aan de achterzijde van het museum. Zo kan iedereen na de expositie vanaf de kade ook een paar skûtsjes in het echt bekijken.

Skûtsjes aan de Bothniakade 

De jubileumexpositie is te zien tot en met 23 augustus 2020. Het museum is alleen toegankelijk als je vooraf een ticket hebt gekocht via de website: http://tickets.friesscheepvaartmuseum.nl

 

In het kader van het 75-jarig jubileum van de SKS is dankzij een bijzondere samenwerking tussen Tresoar, het Fries Film Archief, het Fries Scheepvaart Museum en de Sintrale Kommisje Skûtsjesilen tevens het SKS archief gedigitaliseerd. De beelden vormen een prachtige virtuele toevoeging op de expositie ‘Eén grote familie, 75 jaar SKS skûtsjesilen’.

Klik hier om de playlist met de mooiste films over het skûtsjesilen te vinden of kijk hieronder:

 

Foto’s: Martin de Jong

 

Expositie ‘Eén grote familie, 75 jaar SKS skûtsjesilen’ toont unieke foto’s van achter de schermen

Persbericht

Geconcentreerde blikken en gespannen gezichten rondom de wedstrijden, maar ook de uitgelaten stemming en een welverdiende borrel na afloop. Het Fries Scheepvaart Museum toont deze zomer de beleving van 14 dagen wedstrijdzeilen met skûtsjes van binnenuit. Letterlijk, want de foto’s die worden getoond zijn grotendeels afkomstig uit de fotoalbums van de schippersfamilies. 

Sietse Hobma, Dicky van der Werf en Jan van Akker

Sietse Hobma, Dicky van der Werf en Jan van Akker | Foto: Ger Dijs

En dat biedt een unieke blik achter de schermen van dit op en top Friese evenement. Zo zien we bijvoorbeeld Berend Mink een borrel inschenken voor de vrouwen op een van de volgschepen, en trappen Peke Wouda en Meindert de Groot van het Súdwesthoek-skûtsje lol tijdens de afwas. Gerhard Pietersma, tegenwoordig schipper op Earnewâld, mag als 10 jarig jongetje al proeven aan zijn toekomst: onder het toeziend oog van pake Albert van Akker zit hij aan het helmhout van het Leeuwarder skûtsje. We zien ook hoe Hattum en Wiemer Hoekstra de rabanden van de Twee Gebroeders van Drachten controleren voorafgaand aan een wedstrijd. De foto’s ademen stuk voor stuk passie, plezier en vooral het gevoel van samenzijn: de skûtsjesilers zijn één grote familie. 

      Berend Mink aan de borrel   Peke Wouda en Meindert de Groot

       Berend Mink aan de borrel                                                    Peke Wouda en Meindert de Groot aan de afwas

Gerard Pietersma - 10 jaar - bij pake

Gerhard Pietersma – 10 jaar – met pake Albert van Akker

De tentoonstelling is gemaakt naar aanleiding van het 75 jarig bestaan van de Sintrale Kommisje Skûtsjesilen (SKS). Die werd in 1945 opgericht om de wedstrijden voor skûtsjes die her en der door plaatselijke commissies en zeilverenigingen werden georganiseerd, te stroomlijnen. Sindsdien wordt er elke zomer 14 dagen gestreden om het Friese kampioenschap. De schippers en hun bemanningen zeilen op het scherpst van de snede, en het Skûtsjesilen is uitgegroeid tot een evenement van nationale allure. 

Hattum en Wiemer Hoekstra

Hattum en Wiemer Hoekstra

Nog nooit in de 75 jarige historie van de SKS werd het kampioenschap niet gezeild. Des te spijtiger is het, dat het evenement in dit jubileumjaar niet door kan gaan vanwege de maatregelen ter bestrijding van het coronavirus. Om het gemis een beetje te compenseren zullen bij de opening van de tentoonstelling enkele skûtsjes in de stadsgracht van Sneek te bewonderen zijn. Van donderdag 4 tot en met zaterdag 6 juni zullen De Sneker Pan, d’Halve Maen en het Drachtster skûtsje Twee Gebroeders aan de Bothniakade, aan de achterzijde van het museum aanmeren. Publiek is van harte welkom om deze skûtsjes vanaf de kant te komen bekijken, mits ze de voorgeschreven 1,5 meter afstand bewaren. 

De tentoonstelling is van 5 juni tot en met 23 augustus 2020 te zien in het Fries Scheepvaart Museum, Kleinzand 16, in Sneek. Het museum is open van maandag tot en met zaterdag van 10.00-17.00 uur en op zondag van 12.00-17.00 uur. In verband met het coronavirus is het museum uitsluitend te bezoeken met een kaartje dat van te voren op internet is gekocht: www.friesscheepvaartmuseum.nl 

 

Sintrale Kommisje Skûtsjesilen gaat voor de kansen die er wel zijn

“Wy steane op foar Fryslân en ús minsken“

Het coronavirus is een niet te onderschatten en onberekenbare vijand. Premier Rutte gaf op dinsdag 21 april jl. duidelijkheid hoe hiermee om te gaan. Het was helder:  het kampioenschap van de SKS kan voor het eerst in het 75-jarig bestaan van de vereniging niet doorgaan. Dit is een hard gelag voor een ieder die zich inzet voor onze vereniging maar zoals onze minister-president al aangaf; een te snelle versoepeling van de maatregelen vergroot de kans op een tweede uitbraak van het coronavirus met een nog grotere impact tot gevolg. Hiervoor hebben wij groot respect. Maar dat betekent niet dat onze taak er voor dit jaar op zit, aldus het bestuur van de SKS: “De SKS hat yn har 75-jierig bestean hege baren nommen, dit wurdt  miskien wol de heechste!” Juist nu ervaart het bestuur van de SKS de rol van het Skûtsjesilen als cultureel erfgoed, als een passie die generaties lang de aard en het karakter van de Friese schippers heeft uitgedragen. Met deze mentaliteit gaan wij de strijd aan. Het virus kunnen wij niet bestrijden, maar wij kunnen wel een fundament bieden om door te gaan. Wij gaan nu voor wat wel kan!

Vanuit de vereniging worden plannen opgehaald om het Skûtsjesilen coronaproof toch bij de mensen de brengen. Met als hoogste doel: houvast te blijven bieden met onze cultuursport die er al 75 jaar is en die blijft! 

Met Omroep Max en Omrop Fryslân werd eerder al afgesproken dat, bij niet doorgaan van de wedstrijdreeks,  met beelden uit het archief en actuele interviews deze zomer 75-jaar SKS sowieso via de televisie bij de mensen gaat komen.

Daarnaast wordt een expositie in het kader van 75-jaar SKS gemaakt in het Fries Scheepvaart Museum in Sneek . Deze loopt, onder voorbehoud van de geldende RIVM regels, van 5 juni tot en met 22 augustus. Uitgever en sponsor Van de Let & Partners blijft actief met de uitgave van het SKS jubileumboek. Daarnaast wordt het jaarlijks uitgegeven Skûtsjesjournaal dit jaar iets later maar wel degelijk uitgeven.  Het SKS-Skûtsjesjournaal 2020 zal een uniek historisch document worden.  

Verder zal, zoals het nu lijkt,  rond half september van dit jaar, iets bijzonders opgetuigd worden in het kader van driekwart eeuw SKS.  Alles wat wordt bedacht zal zijn met inachtneming van de op dat moment geldende regels van het RIVM.

Voorzitter Rene Nagelhout: “Onze vereniging heeft bewezen heel veel overlevingsdrang en creativiteit in huis te hebben. Het SKS bestuur doet een beroep op deze creativiteit omdat passie en hoop heel dicht bij elkaar liggen. Maar bovenal omdat wij ons verantwoordelijk voelen voor het welzijn van iedereen die het SKS Skûtsjesilen een warm hart toedraagt.”