Ze gingen op ontdekkingstocht op de historische scheepswerf J.O. van der Werff aan het Buitenstvallaat in Drachten, zeilden bij Grou in G.W.S.-schouwen, mochten meevaren op skûtsjes en aten tot slot hamburgers aan boord van de Vrouwe Nieske. De tiende editie van het Jeugdzeilen was voor de deelnemers een avontuurlijke en onvergetelijke kennismaking met het skûtsjesilen.
Voor het door de SKS en IFKS georganiseerde Jeugdzeilen hadden zich 43 kinderen aangemeld in de leeftijd van 8 tot en met 18 jaar. De deelnemers hebben op 24 en 25 september op speelse wijze kennis gemaakt met het skûtsjesilen. Vrijdagavond bezocht de groep de historische scheepswerf. Daar leerden ze onder meer hoe skûtsjes worden gemaakt.
Ynsetters
Zaterdag ging de jeugd met de vrijwilligers van het Jeugdzeilen, de zogenaamde Ynsetters, het water op om te zeilen. In G.W.S.-schouwen werden wedstrijdjes gevaren. Er waren ook twee skûtsjes waarop ze konden meezeilen. Eén daarvan was het houten skûtsje Æbelina.
Aan het Jeugdzeilen deden zowel jongens als meisjes mee. De elfjarige Siem vond het ‘vet leuk’ om mee te doen. Hij wil later meezeilen op een skûtsje en dan de fok bedienen, net als zijn vader. Hij liet zijn handen zien, die waren een beetje rood. “Ik ben mijn handschoenen vergeten, maar het ging zo ook wel.” De twaalfjarige Ulbe komt uit een geslacht van skûtsjeschippers, maar weet nog niet of hij ooit schipper wil worden. “Ik ben al vaak op de Waaksdom mee geweest. Ik vind sturen wel leuk, maar de fok bedienen ook wel.” De achtjarige Lena is ook wel vertrouwd met wedstrijdzeilen. Haar vader zeilt met een praam. “ Ik weet niet of ik dat wil en heb nu het zwaard bediend.” En wat vond ze van het Jeugdzeilen met al die kinderen en de vele vrijwilligers? “Wel leuk. Nee, heel leuk!”
De kinderen mochten ook SKS-schipper Willem Uzn. Zwaga van Leeuwarden het hemd van het lijf vragen. Aan het einde van de dag kregen de deelnemers uit handen van Commissaris van de Koning Arno Brok een medaille uitgereikt.
Leskist Pake syn skûtsje
De commissaris, die met het Friese Statenjacht naar het Jeugdzeilen was gekomen, presenteerde officieel het lespakket Pake syn skûtsje. Het lespakket voor leerlingen van basisscholen – groepen 1 tot en met 8 – is ontwikkeld door stichting Foar de Neiteam in samenwerking met het Skûtsjemuseum in Earnewâld, het Fries Scheepvaart Museum in Sneek, Museum Dokkum en Sport Fryslân.
Leerlingen kunnen digitaal leren over skûtsjes en het skûtsjesilen, over waar de skûtsjes voor werden gebruikt en hoe ze worden behouden voor de toekomst. Er hoort ook een leskist bij. Die werd door de SKS-schippers Sytze Brouwer van Heerenveen en Johannes Hzn. Meeter van Huizum aan de jeugd getoond. De kist bevat onder meer foto’s, een model van een skûtsje en potjes met materialen die de platbodems vervoerden. De provincie vindt het belangrijk dat de jeugd leert over skûtsjes en droeg 37.000 euro bij aan de ontwikkeling van het lespakket dat zowel Friestalig als in de Nederlandse taal verkrijgbaar is.
“Hoe mooi het is om de geschiedenis van het skûtsjesilen over te brengen”, sprak de commissaris. “In Friesland zijn we grutsk op onze cultuur, identiteit en taal en de silerij is één van de dragers van onze culturele identiteit.” En hij zei ook: “Van papier dingen leren is wel aardig, maar ook digitaal toegang kunnen krijgen tot materiaal in de klas daar gaat het om. Ik hoop dat jullie er veel aan hebben en van leren!”
https://www.erfgoed-onderwijs.frl/lesprogrammas/skutsjes/
Foto’s: Martin de Jong | SKS/Elisabeth Post
