Jeugdsilen

Jaarlijks evenement vanaf 2011

In 2021 vierde het Jeugdsilen haar 10-jarig jubileum. Het zeilevenement voor de jeugd dient ervoor om de jonge generatie kennis te laten maken met het skûtsjesilen. Het Jeugdsilen heeft de oorsprong in 1969. Destijds werd er door kinderen van de SKS-volgvloot bij Lemmer in vletjes gezeild. Er werd onder meer gestreden om een wisselbeker, die beschikbaar was gesteld door de Algemene Maatschappij Voor Varenden.

Nieuwe generaties ervaren de magie van het skûtsjesilen

Albert Jzn Visser bewaart goede herinneringen aan het vletjezeilen. “Vroeger stond er achter op de roef van ieder binnenvaartschip een ijzeren roeiboot, het vletje. Deze had de functie van volgbootje. Heit tuigde die vlet op met een zeiltje. Zo leerden wij als schipperskinderen zeilen.” Vanaf eind jaren ’60 werd op de tweede SKS-wedstrijddag in Lemmer een vletjewedstrijd georganiseerd, met veel jeugd, maar ook volwassenen mochten deelnemen.

De deelname groeide zodat uiteindelijk in twee klassen werd gezeild. Er waren geen regels en de jonge schippers mochten zoveel tuig zetten als ze wilden. “Door in de vletjes te zeilen hebben wij veel geleerd, zeg maar alles”, zegt Albert Jzn Visser.

“Het vletjezeilen is op een gegeven opgehouden omdat de meeste schippers een polyester bootje aan boord kregen en later kwamen de zodiacs, veel lichter en gemakkelijker in onderhoud.”

Het project stopte

Eind jaren tachtig waren er geen deelnemers en organisatoren meer, zodat het project stopte. Het Jeugdsilen is de opvolger van het vletjezeilen. Het is een initiatief van de Commissie van Schippers en Bemanningsleden, Stichting Foar de Neiteam, de SKS en de IFKS. Er zijn tijdens het tweedaagse zeilfeest voor de jeugd zo’n vijftig vrijwilligers in touw. De afgelopen jaren is er gezeild op skûtsjes, pramen en door de Vereniging Grouwster Watersport gratis ter beschikking gestelde schouwen.

De jonge deelnemers maken, voordat ze op zaterdag onder begeleiding het water op gaan, eerst kennis met de historie van het skûtsjesilen. Vaak wordt een speurtocht georganiseerd in onder meer het Skûtsjemuseum in Earnewâld. Er zijn gemiddeld zo’n vijftig deelnemers tussen de 8 en 18 jaar. Diverse oud-jeugdsilers zitten inmiddels als vast bemanningslid aan boord van een skûtsje zoals Riemer Dijkstra en Meindert de Groot.

Een grote glimlach, twee flinke spierballen en beide de functie van lierenman aan boord van een SKS-skûtsje: Riemer Dijkstra (21) en Meindert de Groot (18) lijken in vele opzichten op elkaar. Ze leerden samen de fijne kneepjes van het vak tijdens het Jeugdsilen. Voor de één verliep die eerste zeiltocht echter net iets fortuinlijker dan voor de ander. Riemer lachend: “Meteen de allereerste keer zonken we met man en muis naar de bodem van de Pikmar.”

Hij weet het nog exact, die beruchte zeiltocht op een ‘skouwke’ tijdens de eerste editie van het Jeugdsilen in 2012. “Ik was net 14 jaar geworden”, vertelt Riemer. Samen met een aantal maten zeilden ze op de Pikmar bij Grou. Eén van hen had de fok vastgezet. Dus toen er een flinke windvlaag kwam, sloegen ze meteen om. De boot liep vol water en lag in korte tijd op de bodem. “Dat was wel even schrikken natuurlijk, maar nog diezelfde middag zeilden we er weer mee.”

Ook Meindert hoort dit verhaal wanneer hij een jaar later aan boord stapt van datzelfde ‘skouwke’ voor zijn eerste keer Jeugdsilen. “Ik was nog maar een broekie van een jaar of tien”, herinnert hij zich. “Maar ik weet nog goed dat ik samen bij Riemer in de boot zat. Dat was geweldig, van hem heb ik mijn eerste zeilles gehad. Pas toen voelde ik echt de magie van het skûtsjesilen.”

De magie van het skûtsjesilen

De magie van het skûtsjesilen overbrengen op de jongere generatie: het is de missie van het Jeugdsilen. Bij Riemer en Meindert is dat uitstekend geslaagd. Ze behoren intussen tot de vaste bemanning op een skûtsje. Riemer zeilt op dat van Akkrum, Meindert bij zijn vader en schipper Auke de Groot op de Súdwesthoek. “En ik kom op andere skûtsjes regelmatig jongens tegen van het Jeugdsilen. Jonge ‘oude bekenden’”, zegt Meindert.

Om ook de volgende generatie net zo enthousiast te krijgen voor het skûtsjesilen, is Riemer nog altijd nauw betrokken bij het Jeugdsilen. “Sinds kort zit ik in de organisatie”, knikt hij trots. En met een knipoog: “Wie weet stappen deze toekomstige zeilers ooit nog eens bij mij aan boord. Ik leer ze in ieder geval om nooit de fok vast te zetten.”

Bron tekst: SKS Jubileumboek 2020 | “Der moat syld wurde!” 75 jaar Sintrale Kommisje Skûtsjesilen

Foto’s: Martin de Jong