Op deze website is de komende weken volop aandacht voor onze veertien SKS-skûtsjes, hun schippers en bemanningen. Tot en met vrijdag 6 augustus wordt iedere dag een van de veertien schepen in de schijnwerpers gezet. Er is een vraag en antwoord met de eigenarencommissie en/of schipper en er zijn linkjes naar filmpjes van de eigen skûtsjes. Ook verwijzen we naar beelden van Omrop Fryslân, het Fries Film en Audio Archief en het Fries Scheepvaart Museum. En we publiceren fragmenten uit het SKS-jubileumboek ‘Der moat syld wurde!’. Zo hopen we dat iedereen toch het gevoel krijgt een beetje als gast mee te kunnen zeilen ‘op ‘e lûken (op de luiken) fan it skûtsje’.

     

Gerhard Pietersma

VRAAG & ANTWOORD

Hoe gaat het nu met jullie, schipper en bemanning? Iedereen stond in de startblokken om twee weken te knallen. Toch?

Eigenarenstichting en wedstrijdcommissie Earnewâld: “Wij zagen dit niet aankomen en zijn hier nog steeds erg chagrijnig over.”

Het skûtsje was natuurlijk gereed voor de strijd. Wat hadden jullie er afgelopen tijd aan gedaan?

“Niet alleen het skûtsje was gereed voor de strijd, ook wij als wedstrijdcommissie. Eind 2020 zijn wij al met onze gemeente in overleg gegaan hoe er in 2021 een SKS-wedstrijd in Earnewâld kon worden gehouden in corona-tijd. Hierbij zijn diverse scenario’s besproken, uitgewerkt en overeengekomen. Hier was iedereen er klaar voor en stonden alle seinen op groen.”

Stel, er was dit jaar wel gezeild, op welke plek waren jullie geëindigd? En waarom denk je dat?

“Wij, als commissie, vullen ieder jaar een pool in waarin elk commissielid aangeeft op welke plek we verwachten dat ons skûtsje dat jaar zal eindigen. Voor dit jaar zag een ieder ons skûtsje wel in de top 3 eindigen!”

We gaan ervan uit dat we volgend jaar wel weer kunnen zeilen. Hoe gaan jullie je daar op voorbereiden?

“Net zoals dit jaar. Met onze gemeente was het immers ook dit jaar al in kannen en kruiken. Het skûtsje is er altijd klaar voor, al zal er wel moeten worden geïnvesteerd om aan de dan verplichte nieuwe zeilformule te voldoen.”

Zijn er nog andere zaken die je wilt delen?

“Vandaag, de dag dat er een SKS-wedstrijd zou worden gezeild in Earnewâld, zal ons skûtsje ‘s middags vanaf 14.00 uur te bewonderen zijn, zeilend door het dorp.”

Kijk voor meer informatie over het Earnewâldster skûtsje op: www.skutsjeearnewald.nl

 

EARNEWÂLD IN BEELD

Gerhard Pietersma tijdens zijn eerste jaar als schipper, 2004

Teambespreking voor de start, 2014

Earnewâldster skûtsje aan de leiding, 2015

Iedereen in afwachting van de walstart in Earnewâld, 2019

Als één team voor Earnewâld, 2019

Het Earnewâldster skûtsje in actie, 2019

Foto’s: Martin de Jong

 

EARNEWÂLD IN WOORD

Fragment uit “Der moat syld wurde!”

 

Debuut Earnewâld en meteen kampioen in 1956

Alles voor de titel

Schipper Gerhard Pietersma wil heel graag met het skûtsje van Earnewâld kampioen worden. Daar doet hij sinds zijn aantreden in 2004 alles aan. Er komt een nieuw schip en hij gaat trainen. Niet alleen op het water, maar ook in de turnhal van Sportstad Heerenveen. Schipper en bemanning doen er, onder begeleiding van eco-coach Tjalling van den Berg, aan krachttraining en leren mentaal weerbaar te zijn om met de Twee Gebroeders fit de wedstrijden in te gaan. In 2016 levert dat tijdens het kampioenschap een tweede plaats op.

Earnewâld wint de kampioenstitels in 1982 en 1983 met Jeen Uzn Zwaga aan het helmhout. Daarvoor heeft Berend Mink (1907-1976) de primeur. Hij wordt kampioen in het eerste jaar dat Earnewâld met een skûtsje aan de start verschijnt. Dat gebeurt in 1956. In dat jaar wordt de Stichting Earnewâldster Skûtsje opgericht. Een aantal inwoners van het dorp heeft het snode plan opgevat om het schip De Nijverheid van Berend Mink te kopen. Niet alleen om het uit te brengen in de SKS-wedstrijden, maar ook om het skûtsje te bewaren voor de toekomst. En ze willen de wedstrijden met de oude vrachtschepen voor Earnewâld behouden. Want al lang voor de oprichting van de SKS worden er met platbodems wedstrijden bij het dorp gezeild.

Mink doet eerst op eigen gelegenheid met De Nijverheid aan SKS-wedstrijden mee. Omdat het onderhoud te duur wordt, biedt hij het te koop aan. Om de vraagprijs van 4500 gulden te kunnen betalen, wordt in het dorp geld ingezameld. “Wil men dan ook blijvend genieten van deze prachtsport, dan blijft ons maar een middel over: skûtsjes kopen!!”, staat er in een brief die huis-aan-huis in Earnewâld wordt verspreid. Dorpsbewoners wordt opgeroepen renteloze voorschotten te geven. Er komt na die actie 1000 gulden binnen.

Berend Mink zwaait naar het publiek na het behalen van het kampioenschap in 1957

Foto: Collectie Fries Scheepvaart Museum, Sjoerd Andringa

Met de aankoop van De Nijverheid is Earnewâld het eerste dorp met een eigen skûtsje in de vloot. Berend Mink blijft de schipper. In het tweede jaar dat hij voor Earnewâld meedoet, wordt hij opnieuw kampioen. Hij krijgt het niet cadeau. Het waait die dag hard, er staan witte schuimkoppen op de Snitser Mar. Een aantal skûtsjes haakt af. Maar wil Mink winnen dan moet hij de wedstrijd wel uitzeilen. Honderden toeschouwers zien het skûtsje van Earnewâld op het woelige water kampioen worden.

Lees meer in het SKS-jubileumboek “Der moat syld wurde”; te koop in de Friese boekwinkels of bestel hier.

 

FILM(ARCHIEF)

Fries Film en Audio Archief

Earnewâld, skûtsje + Oranjefeest, 1956

Skûtsjesilen 1966

Beelden geschoten vanaf het skûtsje van Earnewâld van een wedstrijd van de SKS.

Omrop Fryslân

In functie op het skûtsje: techniek en training

 

Morgen ‘op ‘e lûken fan it skûtsje’… Heerenveen.

 

Op deze website is de komende weken volop aandacht voor onze veertien SKS-skûtsjes, hun schippers en bemanningen. Tot en met vrijdag 6 augustus wordt iedere dag een van de veertien schepen in de schijnwerpers gezet. Er is een vraag & antwoord met de eigenarencommissie en/of schipper en er zijn linkjes naar filmpjes van de eigen skûtsjes. Ook verwijzen we naar beelden van Omrop Fryslân, het Fries Film en Audio Archief en het Fries Scheepvaart Museum. En we publiceren fragmenten uit het SKS-jubileumboek “Der moat syld wurde!”. Zo hopen we dat iedereen toch het gevoel krijgt een beetje als gast mee te kunnen zeilen ‘op ‘e lûken (op de luiken) fan it skûtsje’.

     

Schipper Klaas Westerdijk

VRAAG & ANTWOORD

Hoe gaat het nu met jullie, schipper en bemanning? Iedereen stond in de startblokken om twee weken te knallen. Toch?

Klaas: “Het bericht dat het skûtsjesilen niet door mocht gaan kwam als een mokerslag binnen. Iedereen was en is nog steeds zwaar teleurgesteld, het is een hard gelag dat in Nederland de stranden vol liggen, kermissen doorgaan en voetbalwedstrijden afgeladen met toeschouwers wel mogen, en het skûtsjesilen juist niet! De skûtsje-organisaties met de vrijwilligers hebben stinkend hun best gedaan om waterdichte plannen en protocollen te maken, maar toch durfden de gemeenten het niet aan. Zonde! De bemanning, gezinnen en families van d’Halve Maen waren er helemaal klaar voor, hopelijk is dit de laatste zomervakantie zonder skûtsjesilen!”

Het skûtsje was natuurlijk gereed voor de strijd. Wat hadden jullie er afgelopen tijd aan gedaan?

Klaas: “Door de nieuwe zeilformule mogen we meer vierkante meter zeil op d’Halve Maen voeren, daardoor hebben we afgelopen jaar direct geïnvesteerd in nieuwe zeilen. Vroeg in het voorjaar waren deze beschikbaar waardoor we snel konden beginnen met het trimmen van de zeilen.”

Stel, er was wel gezeild, op welke plek waren jullie geëindigd? En waarom denk je dat?

Klaas: “Onze doelstelling was een podiumplaats. Na het laatste zeilseizoen van 2019 kijk je terug op wat goed is gegaan en wat beter kon. De afgelopen 2 jaar hebben we de belangrijkste verbeterpunten in de communicatie, boathandling, sturen en materiaal verbeterd. De eerste resultaten waren voor ons zichtbaar bij de onderlinge oefenwedstrijdjes in 2020 en 2021, de opgedane kennis en ervaring geeft ons het vertrouwen in een podiumplaats.” 

We gaan ervan uit dat we volgend jaar wel weer kunnen zeilen. Hoe gaan jullie je daar op voorbereiden?

Klaas: “Na de zomervakantie hijsen we de zeilen weer en gaan we verder waar we gebleven waren, ervan uitgaande dat dit jaar nog wedstrijden gezeild gaan worden bouwen we verder naar het kampioenschap van 2022.”

Zijn er nog andere zaken die je wilt delen?

Klaas: “Eén dezer dagen verwachten Sifra en ik de geboorte van ons tweede kind. Alles was afgestemd dat er naast de kraamperiode gezeild kon worden, een reserveschipper was ingewerkt om een aantal wedstrijden voor mij in te vallen. Nu het zeilen niet doorgaat geeft dit voor onze privésituatie meer ruimte. Ieder nadeel heeft zo weer zijn voordeel zullen we maar zeggen.”

Update: Zaterdag 24 juli zijn Klaas en Sifra trotse ouders geworden van een zoon: Bouwe Hendrik Westerdijk. 

 

D’HALVE MAEN IN BEELD

Eerste dagzege schipper Klaas Westerdijk, 2018

D’Halve Maen voor de wind aan de leiding, 2019

Boeironding d’Halve Maen, 2019

D’Halve Maen op één oor, 2019

 

Foto’s: Martin de Jong

 

D’HALVE MAEN IN WOORD

Fragment uit “Der moat syld wurde!”

 

Titelkansen voor Taeke Lzn Brouwer

d’Halve Maen: een skûtsje van de zaak

Begin jaren vijftig dreigt het skûtsjesilen te verdwijnen. De SKS is in die tijd blij met elke deelnemer aan de competitie. Daarom wordt in 1959 het skûtsje van Philips toegelaten. Het skûtsje – gebouwd in 1923 op de werf van Van der Werff op het Buitenstvallaat – is een cadeau aan de personeelsvereniging van het in Drachten gevestigde bedrijf.

De bemanning bestaat in die tijd voor een groot deel uit medewerkers van Philips. In de volksmond wordt d’Halve Maen, want zo wordt het schip gedoopt, het Philipsskûtsje genoemd. Aan het roer staat sinds 2017 Klaas Westerdijk. Hij beseft dat een schipper meer is dan alleen maar stuurman. Hij moet zijn team aansturen, coachen en niet alleen bemanning, maar ook de aanhang tevreden houden. En tijdens de competitie zijn er dagelijks allerlei verplichtingen: trainen, rûtebesprekking, gezamenlijk eten en dan ’s middags wedstrijdzeilen. 

De schipper, naar eigen zeggen altijd op zoek naar de juiste balans, probeert tijdens een wedstrijddag zoveel mogelijk in het ritme te blijven. Zo blijft hij gefocust. Die strategie werkt. Tijdens de finale in 2018 op de Snitser Mar pakt Klaas Westerdijk zijn eerste dagzege.

Berend Jzn Mink op d’Halve Maen, 2011

Foto: Martin de Jong

Voor Westerdijk het helmhout overneemt, is Berend Jzn Mink schipper van d’Halve Maen. De schipper weet wat het is om kampioen te worden. In 2000 en 2001 wint hij het SKS-kampioenschap met het skûtsje van Grou. Hij stopt daarna om zich te wijden aan zijn bedrijf, maar als de Stichting Vrienden van Skûtsje d’ Halve Maen hem in 2011 vraagt schipper te worden, kan hij het aanbod niet afslaan. Hij heeft het zeilen gemist.

Lees meer in het SKS-jubileumboek “Der moat syld wurde”; te koop in de Friese boekwinkels of bestel hier.

 

FILM(ARCHIEF)

Fries Scheepvaart Museum

Interview met Klaas Westerdijk over 75 jaar SKS, 2020

Omrop Fryslân 

In functie op het skûtsje: de roefmeester, 2018

 

 Morgen ‘op ‘e lûken fan it skûtsje’… Drachten.